Жазудың шығу тарихы - Скачать Дипломдық жұмыс

скачать ман

Жазуды? шы?у тарихы [ 51 бет ]

1 ЖАЗУДЫ? ШЫ?У ТАРИХЫ ТУРАЛЫ ТЕОРИЯЛЫ? 5

М?ЛІМЕТТЕР 5

1.1Жазу ж?не жазба тіл 5

1.2.1 Пиктографиялы? жазулар 7

1.2.3 Буын жазуы 18

1.2.4 ?ріптік немесе дыбысты? жазу ж?не ?ліпби 21

2КАТОН?АРА?АЙ АУДАНЫНЫ? ТАРИХИ-ГЕОГРАФИЯЛЫ? ЖА?ДАЙЫ 33

2.1 Алтай тауыны? географиялы? жа?дайы 33

3 КАТОН?АРА?АЙ АУДАНЫНДА КЕЗДЕСЕТІН СУРЕТТІ ЖАЗУЛАРДЫ? М?НІ 40

3.1 Шы?ыс ?аза?станда кездесетін петроглифтер 40

3.1.1 ?алба тауында кездесетіннелері 40

3.1.2 Буырлыб?ла? ескерткіштері 41

3.1.3 Суретті жазуларды? айтар ойы 43

?ОРЫТЫНДЫ 57

?ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 59

?ОСЫМША №1 62

ТЕРМИНДЕР С?ЗДІГІ 62

1 ЖАЗУДЫ? ШЫ?У ТАРИХЫ ТУРАЛЫ ТЕОРИЯЛЫ?

М?ЛІМЕТТЕР

1.1Жазу ж?не жазба тіл

Тіл ?зіні? ?атынас ??ралы болуы ?ызметін ауызша т?рде де, жазбаша т?рде де ат?ара алады. Дыбысты? тіл жазу ар?ылы та?баланады. Соны? н?тижесінде оны? ?атынас ??ралы ретінде ?олдану ше?бері ке?ееді. Жазу (жазба тіл) – адамдарды? ке?істік пен уа?ыт?а т?уелді болмай, ?мірді? барлы? саласында ке? т?рде ?арым-?атынас жасауына м?мкіндік беретін ??рал. Ал ауызекі тіл жайында м?ны айта алмаймыз.

Ауызекі тілмен с?йлесіп, ?арым-?атынас жасау м?мкіндігі (телефонды есептемегенде) с?йлесуші мен ты?даушыны? арасында?ы ке?істікке байланысты болады да, оны? ше?берінен шы?ып кете алмайды. Ол ке?істікті? ше?бері ??ла??а естілуді? м?мкіндігімен ?ана ?лшенеді де, адамдар ауызекі тіл ар?ылы ж?збе-ж?з кездескенде ?ана, бір-бірімен с?йлесіп пікір алыса алады. Алайда м?ндай салыстыру ауызекі тілді? ?ызметі мен ??ндылы?ын ешбір т?мендете алмаса керек.

Ауызша тіл к?нделікті ?мірде ауызба-ауыз с?йлесіп, ?арым-?атынас жасауда, тікелей ?зара пікір алысуда айыры?ша ?ызмет ат?арады.

Жазба тілді? ауызекі тілден (устная речь) кейін пайда бол?аны, оны? (жазба тілді?) жазуды? шы?ып жасалуымен байланысты екендігі белгілі. Жазуды? шы?ып жасалуыны?, со?ан сай жазба тілді? жасалуыны? к?ллі м?дениет атаулыны? тарихында орасан зор ма?ызы болды ж?не болып та отыр. Жазусыз м?дениет атаулыны, цивилизация атаулыны к?зге елестетуді? ?зі м?мкін емес. К?рнекті жазушы Леонид Леонов жазуды? ма?ызы туралы былай дейді: «Адамдарды? тегін ?орлы? жа?дайдан б?ліп алып шы??ан, ?ткен замандарда ашыл?ан ?лы жа?алы?тарды? ішінде жазу ?те-м?те ?лкен р?л ат?арады. Алфавитті? ту?ан к?нін адамдарды? ?зін-?зі біліп ??ынуында?ы д?уір деп елестетуге болады, осыдан кітап басу станогыны? пайда болуына тура жол ашылды.

Адам ?зіні? ?азіргі биігіне на? кітап ар?ылы баспалда?пен к?терілгендей к?терілді» [1,252б.].

Адам білімді негізінен, жазба тіл ар?ылы, жазыл?анды о?у ар?ылы алды. Адамзатты? сонау к?не д?уірден бастап, бізді? заманымыз?а дейінгі талай ?асырлар бойына ?ылым мен техника, ?дебиет пен ?нер саласында жаса?ан к?ллі м?дени байлы?ын ?рпа?тан-?рпа??а жеткізген де – жазба тіл.

Жазуды? тарихы ?те ерте замандардан басталады. К?не жазуды да, ?азіргі жазуды да зерттеп білуді? ?рі теориялы? ?рі практикалы? ?лкен м?ні бар.

К?не жазу н?с?аларын талдап о?и білу ерте заманда ?мір с?ріп, ?азір де ?лі тілдерге анал?ан тілдермен танысу?а ж?не оны білуге м?мкіндік береді. М?ны? тіл тарихын зерттеуде орасан зор ма?ыы бар.жазуды? тарихын зерттеп білу тіл білімі ?шін ?ана емес, сонымен ?атар тарих ?ылымы ?шін де, археология мен этнография ?шін де айыры?ша ма?ызды.

Халы?тарды? ?азіргі жазуларын оларды? дыбысты? тіліне ?арым-?атынас жа?ынан ?арастырып зерттей білу сол тілді? жазуларыны? ?ылыми т?р?ыдан д?лелді ережелерін жасау ?шін ?те-м?те ?ажет. 1.2 Жазуды? шы?уы ж?не оны? даму кезе?дері

?азірде біз жазба тіллді ауызша тілдегі с?здерді? жазбаша т?рде ?ріптерді? тіркесімен белгілену деп т?сінеміз. Біра? ал?ашында б?лай болма?ан. Жазуды? тарихына к?з жіберсек, ?ріппен та?балауды? кейінірек пайда бол?анын к?реміз.

Жазу ?те ерте заманда жасалып, мы?да?ан жылдар бойы ?згеріп, дамып келді. Жазуды? мы?да?ан жыл бойында дамып жетілуімен бірге, оны? принцыптері де ?згеріп отырды.

Жазуды? ж?йесі та?баларды? жиынты?ынан ??ралады. Ол та?балар б?тіндей с?зді, не буынды, немесе дыбысты белгілейді. ?рбір жазбаша та?баны? графикалы? формасы, белгілі бір ма?ынасы болады. Жазу ж?йесіндегі та?баларды? не б?тіндей хабарды, не жеке с?зді, не буынды, не дыбысты белгілеуіне ?арай жазуды? т?рт т?рі к?рсетіліп ж?р. Ол 1)

?ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Леонов Л. Литература и время /Л.Леонов. – Москва: Молодая гвардия, 1997 – 360 бет.

2. Хасенов А. Тіл біліміні? негіздері / А.Хасенов. – Алматы, 2000 – 673 бет.

3. У?ли?лы Н. ?аза? тілі / Н. У?ли?лы. – Алматы, 1998 – 50 бет.

4. ?аза? тілі энциклопедия. – Алматы, 2004 – 1367 бет.

5. ?абыш?лы И. ?аза? ?ауымы / И. ?абыш?лы. – Алматы, 1996 – 524 бет.

6. Гумелев Л. ?иял патшалы?ын іздеу / Л.Гумелев. – Алматы, 1992 – 982 бет.

7. Н?р?алымова Г. Шы?ыс ?аза?станны? к?не тарихы мен м?дениеті

/ Г.Н?р?алымова. – Алматы: Арыс, 2002 – 42 бет.

8. ?бдірахманов А. ?аза?станны? жер-су аттары / А.?бдірахманов. – Алматы, 1959 – 400 бет.

9. Бияров Б.Н. ?р Алтайды? жер-су аттары / Б.Н.Бияров. – Алматы, 2002 – 455 бет.

10. Жолдасбеков М. (аударма) Йоллы?тегін. К?лтегін. К?не т?рік жазба ескерткіштері / М.Жолдасбеков. – Алматы: Білім, 1994 – 420 бет.

11. ?аза?станны? к?не тарихы. – Алматы: Жалын, 1993 – 234 бет.

12. Келімбаев Е.А. Лексико-семантическая типология оронима Казахстана / Е.А. Келімбаев Автореф.дисс.канд. фил.наук. – Алма-Ата, 1988 – 25 бет.

13. Гумелев Л. К?не т?ркілер / Л.Гумелев. – Алматы: Білім, 1994 – 342 бет.

14. Иллич-Свитыч В.М. Опыт сравнения ностратических языков / В.М.Иллич-Свитыч. Т.І-ІІ Москва, 1971 – 1002 бет, 1976 – 961 бет.

15. Викторова Л.Л. К вопросу о найманах / Л.Л. Викторова //Ученые записки ЛГУ. – 1961. - №30 – 134 бет.

16. Д’Оссон К. История монголов от чингизхана до Темирлана / К. Д’Оссон. – Алматы: Санат, 1996 – 872 бет.

17. ?бдірахманов А. Топонимика ж?не этимология / А. ?бдірахманов. – Алматы: ?ылым, 1975 – 340 бет.

18. Мусатаева М.,Шеляховская Л. Словообразовательный словарь тюркизмов / М.Мусатаева. Л.Шеляхов. – Алматы, 1995 – 234 бет.

19. Аманжолов С. Вопросы диалектологии и истории казахского языка / С.Аманжолов. – Алматы: Санат, 1997 – 535 бет.

20. Черников С.С. Наскальные изображения верховий Иртыша /

21. С.С.Черников. // Совецкая археология. – 1947. - №9 – 172бет.

22. Кастанье И.А. Древности Киргизской степи и Оренбургского края / И.А.Кастанье. – Оренбург, 1910 – 231 бет.

23. Аманжолов А. Т?ркі филологиясы ж?не жазу тарихы / А.Аманжолов. – Алматы: Санат, 1996 – 111 бет.

24. Едилхн Х.Эртний овог аймгийн ?нэт д?рсгал Алтайн уулархаг б?с нутгийн нийгэм, эдийн засгийн тулгамдсан асуудлууд / Х.Едилхн // ?ылыми ма?алалар жина?ы. – 2004. – 126 бет.

25. Сал?ара?лы ?. Та?ба /?.Сал?ара?лы //Парасат. – 1991. -№10 – 129 бет.

26. ?абыш?лы И. ?аза? ?ауымы / И. ?абыш?лы. - Алматы, 1996 – 435бет.

27. Гумелев Л. ?иял патшалы?ын іздеу / Л. Гумелев - Алматы, 1992 – 902 бет.

28. Н?р?алымова Г. Шы?ыс-?аза?станны? к?не тарихы мен м?дениеті / Г.Н?р?алымова - Алматы: Арыс, 2002 – 602 бет.

29. ?аза?стан тарихы к?не заманнан б?гінге дейін (очерк). Алматы:Д?уір, 1994 – 980бет.

30. ?бдірахманов А. ?аза?станны? ер-су аттары / А.?бдрахманов. - Алматы, 1959 – 420 бет.

31. Бияров Б.Н. ?р Алтайды? ер-су аттары / Бияров Б.Н.- Алматы, 2002 –202 бет.

32. Жолдасбеков М. (аударма) Йоллы?тегін. К?лтегін. К?не т?рік жазба ескерткіштері / М.Жолдасбеков.- Алматы: Білім, 1994 – 420 бет.

33. ?аза?станны? к?не тарихы. - Алматы: Жалын, 1993 – 660 бет.

34. Келімбаев Е.А. Лексико-семантическая типология оронима Казахстана / Е.А. Келімбаев // Автореф.дисс.канд. фил.наук.

Алма-Ата, 1988 – 325 бет.

35. Гумелев Л. К?не т?ркілер Алматы: Білім, 1994 – 151 бет.

36. Викторова Л.Л. К вопросу о найманах Л.Л. Викторова //Ученые записки ЛГУ, 1961.№30 – 126 с.

37. Д’Оссон К. История монголов от чингизхана до Темирлана / К.Д’Оссон. -Алматы: Санат, 1996 – 345 бет.

38. ?бдірахманов А. Топонимика ж?не этимология / А. ?бдірахманов.- Алматы: ?ылым, 1975 – 505 бет.

39. Аманжолов С. Вопросы диалектологии и истории казахского языка / С.Аманжолов.- Алматы: Санат, 1997 – 550 бет.

40. Сал?ара?лы ?. Та?ба /?.Сал?ара?лы//Парасат -1991.-№10 – 124 бет.

41. Иллич – Свитыч В.М. Опыт сравнения нострических языков / В.М. Иллич – Свитыч.

Т.I – II М. 1971, 1976 – 268c.

42. ?аза?стан тарихы к?не заманнан б?гінге дейін (очерк). – Алматы: Д?уір, 1994 – 674 бет.

Войдите на сайт чтобы увидеть работу полностью

Дисциплина: Жалпы тарих

Тип работы: Дипломды? ж?мыс